آداب و اخلاق مداحی

یکی ازمبحث آداب و اخلاق مداحی انصاف در نقل مطالب و انصاف در توسل و روضه می باشد.

منظور از انصاف در نقل مطالب و مصائب و مناقب اهل بیت (علیهم السلام) خودداری از افراط که همان اغراق و غلو است و شدیداً مورد نکوهش حضرات معصومین (علیهم السلام) است و تفریط که همان گفتارهای مادون شئونات محمد و آل محمد است یعنی اینکه نه آنان را در حد الوهیت که خاص پروردگار است بدانیم و نه آنان را آنقدر پایین بیاوریم که با موجودات دیگر تشبیه و تمثیل بیاوریم و نباید اعتقادات مؤمنین را راجع به اهل بیت (علیهم السلام) بر شک و وسوسه بیاندازیم که ندانند بالاخره راجع به اهل بیت (علیهم السلام) کدام حد را بپذیرند.
امام حسین (علیه السلام) روز عاشورا در آخرین وداع فرموده اند ای اهل بیت من پس شکوه مکنید و چیزی بر زبان نیاورید که ارزش شما را بکاهد و در شأن شما نباشد. این هشدار درس مهمی است که مداحان، شعرا و خطبای محترم باید آن را فراموش نکنند. یکی از موارد انصاف در روضه این است که شهادت آن بزرگواران ضعف تلقی نشود زیرا خود امام (علیهم السلام) می فرمایند امیدوارم آنچه خدا برای ما اراده فرموده است خیر باشد چه کشته شویم و چه پیروز گردیم. لذا بی انصافی است که کسی آنقدر نا آگاه باشد که با معلومات کم بخواهد در بیان و توصیف و ذکر و مدیحه و مرثیه تفریط یا افراط نماید.
انصاف در نقل مطالب شناخت حدود آداب و مقام و شئونات و مراتب اهل بیت (علیهم السلام) است اینکه کسی در حق آنان غلو نکند. و حسین الهی و زینب الهی و اکبر الهی بگوید نه آنقدر آنان را پایین بیاورند که با پرنده و گل و گیاه که همه خلقت برای آنها خلق شده آنان را قیاس و تشبیه کنند.
حضرت امیر (علیه السلام) می فرماید:
آل محمد را با هیچ احدی ابداً مقایسه نکنید. وقتی قیاس اهل بیت علیهم السلام حتی با فردی غیر از امام صحیح نیست. آن وقت نباید آنها را با سایر موجودات قیاس نمود.
چه زیبا گفت شاعر:
دیشب جمال رویت تشبیه ماه کردم - تو به ز ماه بودی من اشتباه کردم
اما انصاف در توسل و روضه:
معمولاً در بسیاری از جلسات اعم از ایام موالید و وفیات اهل بیت (علیهم السلام) ، ختم، مجالس دعا و هیات هفتگی بویژه در شهرهای بزرگ بالاخص تهران بزرگ معمولاً تعداد مداحان زیاد است.
بارها دیده شده است برای یک دقیقه بیشتر خواندن برخی از آقایان مداح با هم مقابل چشم صدها نفر نزاع می کنند. لازمه رعایت این مهم طهارت نفس، اخلاص در عمل، ادب و شعور بالاست.